الکتروشوک درمانی چیست؟

الکتروشوک درمانی یا ECT از روش های درمانی بسیار موثر جهت درمان اختلالات و مشکلات روانی مثل افسردگی، اسکیزوفرنی و اختلالات خلقی و …  در افراد می باشد. معمولا این روش را در مواقعی که بیماری به مرحله حاد بیماری خود رسیده و داروهای شیمیایی نتیجه خوبی در درمان فرد نداشته است به کار گرفته می شود.

مراحل انجام الکتروشوک درمانی

در این روش درمانی بیمار بیهوش می شود، امواج و جریان ضعیف برق از مغز عبور داده می شود که نهایتا منجر به تشنج های ضعیفی در بیمار می شود که موجب از بین رفتن برخی اختلالات و بیماری های روانی می شود. به این صورت که دو الکترود در دو طرف سر بیمار نصب می شود و جریان ضعیف برق DC که بین ۲۰۰ تا ۱۶۰۰ میلی آمپر است با مدت زمان تعیین شده توسط پزشک بین ۱ تا ۶ ثانیه از مغز بیمار عبور می کند.

بیمار پس از به هوش آمدن حالت گیجی و فراموشی پیدا می کند که تا یک ساعت بعد از به هوش آمدن از بین می رود و جای نگرانی ندارد. در تمام این مراحل علائم حیاتی بیمار تحت کنترل کادر درمان خواهد بود و تا به هوش آمدن او نیز این مراقبت ها ادامه خواهند داشت.

کاربرد الکتروشوک درمانی

همانظور که میدانید الکتروشوک درمانی به عنوان روش درمانی نوین در درمان انواع اختلالات کاربردهای زیادی دارد در ادامه برخی از آنها را نام برده ایم:

کاربرد های الکتروشوک درمانی در روانپزشکی

الکتروشوک مغزی برای درمان بیماری های روانی که به مرحله حاد رسیده است کاربرد زیادی دارد. در ادامه به تشریح بیماری های قابل درمان توسط الکتروشوک مغزی می پردازیم.

کاربرد الکتروشوک درمانی در درمان اسکیزوفرنی

میزان تاثیر الکتروشوک درمانی در درمان اسکیزوفرنی با مصرف داروهای ضد روان پریشی مساوی است اما این نوع درمان با سرعت بیشتری به نتیجه دلخواه می رسد. این روش برای درمان اسکیزوفرنی همراه با علائم برجسته کاتاتونی یا علائم عاطفی تاثیرگذاری بیشتری دارد.

کاربرد الکتروشوک درمانی در درمان افسردگی

در حال حاضر کاربردی ترین روش برای درمان افسردگی استفاده از ect یا درمان با الکتروشوک مغزی می باشد. این درمان ممولا برای افرادی که از مصرف دارو امتناع ورزیده اند یا دارو روی آن ها تاثیر چندانی نداشته است و یا بیمارانی که دچار افکاری مثل خودکشی یا کشتن دیگران شده اند و به عبارتی در مرحله حادی از بیماری خود هستند، بسیار تاثیرگذار است.

نتایج تحقیقات نشان داده است که ۷۰٪ کسانی که از طریق دارو درمانی اختلال افسردگی آن ها درمان نشده توانسته اند با روش ect این اختلال را درمان کنند. می توان گفت اختلال افسردگی حاد که علائمی مثل کاهش اشتها و وزن، سراسیمگی، کندی حرکتی ـ روانی و تغییرات شبانه روزی را دارند، واکنش بهتری نسبت به درمان ECT نشان داده اند.

نا گفته نماند عامل سن هم در این نوع درمان افسردگی تاثیرگذار است به طوری که افراد با سن بالاتر، نسبت به درمان دیرتر پاسخ می دهند تا سنین پایین تر. 

کاربرد الکتروشوک درمانی در درمان شیدایی

معمولا از روش الکتروشوک درمانی برای درمان اختلال شیدایی زمانی استفاده می کنند که با تشخیص پزشک بیمار به هیچ دارویی واکنش مثبت نشان نداده است. این درمان سرعت خوبی برای درمان بیماران با سطوح خطرناک شیدایی و مانیا دارد. از روش ECT برای بیمارانی که لیتیوم مصرف می کنند معمولا استفاده نمی شود زیرا آستانه تشنج را در فرد پایین می آورد و تشنجی طولانی به بیمار می دهد.

کاربرد الکتروشوک درمانی در درمان اعتیاد به مواد مخدر

در زمینه درمان اعتیاد باید گفت ect روش درمان اعتیاد نیست بلکه به کمک این روش درمانی، بیماری های روانی که فرد به خاطر سو مصرف مواد مخدر به آن ها مبتلا شده است را درمان می کند. یا جهت درمان بیماری های زمینه ای که بیمار را به سمت اعتیاد سوق داده اند.

کلینیک ترک اعتیاد ونک در زمینه درمان اعتیاد از روش الکتروشوک درمانی برای درمان انواع بیماری های روانی استفاده می کند.

شوک درمانی بعد از ترک اعتیاد

ونک کلینیک به عنوان مرکز روان درمانی با دستگاه‌های پیشرفته، خدمات خوبی را در راستای ترک کامل اعتیاد ارائه می‌دهد. یکی از روش‌های نوین درمان اعتیاد که در این مرکز استفاده می‌شود، تشنج درمانی الکتریکی است. کاربرد این روش، موجب درمان علائم ترک اعتیاد نظیر افسردگی خواهد شد. 

بسیاری از افراد پس از حدود شش بار استفاده از الکتروشوک درمانی، متوجه بهبود علائم افسردگی، روانپریشی و… در خود می‌شوند. اما درمان کامل ممکن است نیاز به زمان بیشتری داشته باشد. 

احتمال دارد که الکتروشوک درمانی(ECT) برای همه کارساز نباشد، اما در مقایسه با دارودرمانی، نتیجه سریع‌تری می‌دهد. این در حالیست که پاسخ به داروهای ضد افسردگی ممکن است چند هفته یا بیشتر طول بکشد.

هیچ کس به طور قطع نمی‌داند که چگونه ECT به درمان اعتیاد و افسردگی عمده و سایر اختلالات روان کمک می‌کند. با این حال، از تاثیر شوک درمانی بر مغز تا حدودی آگاه هستیم، می‌دانیم که بسیاری از جنبه‌های شیمیایی عملکرد مغز در طول تشنج و بعد از آن تغییر می‌کند. این تغییرات شیمیایی موجب کاهش علائم افسردگی عمده یا سایر بیماری‌های روانی می‌شود. به همین دلیل است که ECT در افرادی که یک دوره کامل از درمان را دریافت می‌کنند، موثرتر است. ترک اعتیاد با شوک درمانی معمولا زمانی که سایر روش‌ها جواب نداده باشند،انجام می‌گیرد،در مقاله بهترین روش ترک اعتیاد نیز راجع به سایر روش های درمانی نوین اعتیاد به انواع مواد مخدر صحبت کرده ایم.

توجه داشته باشید که حتی بعد از بهبود علائم افسردگی، همچنان به درمان مداوم افسردگی برای جلوگیری از عود نیاز دارید. درمان مداوم ممکن است شامل استفاده از روش ECT با فرکانس کمتر باشد، اما اغلب شامل داروهای ضد افسردگی یا سایر داروها یا مشاوره روانشناختی (روان درمانی) است.  

مراحل انجام شوک درمانی

برای انجام الکتروشوک درمانی میبایست مراحل زیر را طی کرد:

1.قبل از انجام روش درمان ECT

در بهترین کلینیک روانپزشکی برای شوک درمانی، قبل از انتخاب روش درمانی، کادر پزشکی مجموعه به ارزیابی کامل جسمی و روانی شما می‌پردازد، تا با استفاده از آن بهترین روش درمان را انتخاب کند. این ارزیابی شامل موارد زیر است.

• پرونده پزشکی شما مطالعه خواهد شد.
• معاینه فیزیکی کامل انجام می‌گیرد.
• ارزیابی روانپزشکی برای بررسی اختلالات روانپزشکی انجام می‌گیرد.
• آزمایشات اولیه خون و نوار قلب (ECG) برای بررسی سلامت قلب شما گرفته می‌شود.
• در مورد خطرات بیهوشی صحبت می‌شود.

پزشک متخصص در ونک کلینیک با بررسی موارد بالا مطمئن می‌شود که کدام روش برای درمان علائم اعتیاد یا سایر بیماری‌های روان مناسب‌تر است، به عبارتی با استفاده از این معاینه‌ها بررسی می‌شود که روش الکتروشوک درمانی برای بهبود مناسب است یا خیر!

2.آماده سازی قبل از عمل الکتروشوک درمانی

• در طول عمل، بیهوشی خواهید داشت. بنابراین می‌توانید انتظار داشته باشید که کادر پزشکی، محدودیت‌های غذایی را قبل از عمل برایتان تنظیم کنند. به طور معمول محدودیت غذایی شامل مصرف نکردن آب و غذا بعد از نیمه شب است و تنها نوشیدن جرعه‌ای آب به منظور مصرف داروهای صبحگاهی. تیم پزشکی واقع در کلینیک خصوصی روانشناسی در ونک، دستورالعمل‌های خاصی را برای تضمین سلامتی‌تان، قبل از عمل به شما خواهند داد.
• ممکن است یک معاینه فیزیکی مختصر برای بررسی قلب و ریه‌های شما انجام شود.
• یکی از اعضای کادر درمانی کلینیک ترک اعتیاد ونک، عمدتا پرستار، یک لوله وریدی در بازو یا دست شما وارد می‌کند که از طریق آن می‌توان داروها یا مایعات را تزریق کرد. 
• روی سرتان پدهای الکترود قرار می‌دهند. ECT می‌تواند یک طرفه باشد که در آن جریان‌های الکتریکی فقط بر یک طرف مغز متمرکز می‌شوند، یا اینکه دو طرفه باشد و هر دو طرف مغز جریان الکتریکی متمرکز دریافت کنند.

3.بیهوشی در شروع عمل ECT

در شروع عمل، این داروها را از طریق لوله وریدی دریافت خواهید کرد: 

1. یک دارو توسط متخصص بیهوشی به شما تزریق می‌شود
2. شل کننده عضلانی( برای به حداقل رساندن تشنج و جلوگیری از آسیب)
3. بسته به شرایط سلامتی‌تان، احتمال دریافت داروهای دیگر نیز وجود دارد.

تجهیزات در حین انجام روش الکتروشوک درمانی

• کاف فشار خون: دور مچ یک پا قرار می‌گیرد و مانع از ورود داروهای شل‌کننده عضلانی به پای شما و تأثیرگذاری بر عضلات آن می‌شود. هنگامی که عمل شروع می‌شود، پزشک می‌تواند فعالیت تشنج را با نظارت بر حرکت آن قسمت پا کنترل کند. 
• مانیتورها: (نوار مغز، قلب، فشار خون و اکسیژن مصرفی شما را بررسی می‌کنند)
• ماسک اکسیژن 
• محافظ دهان: (برای محافظت از دندان و زبان)

4.ایجاد تشنج کوتاه

و حالا در این مرحله تشنج درمانی الکتریکی انجام می‌گیرد. وقتی بیهوش شده‌اید و ماهیچه‌های شما شل شده است، پزشک دکمه‌ای را روی دستگاه ECT  فشار می‌دهد که این موجب انتقال مقدار کمی جریان الکتریکی از طریق الکترودها به مغز خواهد شد و تشنجی ایجاد می‌کند که معمولاً کمتر از 60 ثانیه طول می‌کشد. 

به دلیل بی حسی و شل کننده عضلانی، شما آرام و از تشنج بی‌خبر خواهید ماند. تنها نشانه بیرونی مبنی بر تشنج، ممکن است حرکت ریتمیک پای شما باشد.

درست است که در بیرون شاهد هیچ نشانه‌ای نیستیم، اما در درون غوغایی برپاست! فعالیت در مغز شما به طور چشمگیری افزایش می‌یابد. نوار مغزی یا الکتروانسفالوگرام (EEG) فعالیت الکتریکی مغز شما را ثبت می‌کند. نوار مغزی شامل افزایش ناگهانی فعالیت، سیگنال شروع تشنج و به دنبال آن مسطح شدن است که نشان می‌دهد تشنج تمام شده است.

چند دقیقه بعد، اثرات بی حس کننده و شل کننده عضلانی شروع به از بین رفتن می‌کند، سپس به اتاق ریکاوری منتقل می‌شوید و علائم شما توسط پزشکان در کلینیک ترک اعتیاد و اعصاب و روان ونک تحت نظر قرار می‌گیرید. هنگامی که از خواب بیدار می‌شوید، ممکن است احساس سردرگمی کنید و این حس از چند دقیقه تا چند ساعت یا بیشتر طول بکشد.

آیا الکتروشوک درمانی عوارض دارد؟

عوارض جانبی الکتروشوک درمانی را می توان در چند مورد بررسی کرد. که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:

• بیمارانی که فشار داخل مغزشان بالا است یا احتمال خون ریزی مغزی در آن ها زیاد است را نمی توان با روش ect مورد درمان قرار داد، اما با تنظیم فشار خون بیمار حین الکتروشوک درمانی می توان تا حدودی از خطرات احتمالی آن کاست.
• افرادی که به تازگی دچار سکته قلبی شده اند نیز برای انجام الکتروشوک درمانی در خطر هستند. معمولا دو هفته پس از سکته قلبی می توان با احتیاط تشنج درمانی الکتریکی را انجام داد.
• تا کنون منعی برای انجام الکتروشوک مغزی برای مادران باردار گزارش نشده است مگر در بارداری های خطرناک که جنین در خطر است.
• بیمارانی که ضایعه فضاگیری در دستگاه عصبی دارند ممکن است با انجام ect دچار ورم مغزی شوند، پس بهتر است هنگامect  فشار خون این افراد تحت کنترل باشد تا از هرگونه خطری جلوگیری شود.

فواید الکتروشوک درمانی

• الکتروشوک درمانی برای بیمارانی که نمی توانند از داروهای شیمیایی استفاده کنند بسیار کارآمد و مفید است.
• در بیمارانی که مصرف دارو تاثیر چندانی نداشته، الکتروشوک درمانی می تواند درمان مناسبی باشد.
• زمان پاسخ بدن نسبت به درمان با ect  کمتر از درمان با داروهای شیمیایی است.
• همچنین مدت زمان بستری در بیمارانی که از روش درمان با الکتروشوک بهره برده اند کوتاه تر است. علاوه بر این هزینه بستری بیمار نیز کاهش می یابد.

تاثیر الکتروشوک درمانی بر حافظه

همانطور که اشاره شد الکتروشوک مغزی بر حافظه فرد تاثیر می گذارد. به این صورت که فرد بعد از به هوش آمدن برای مدت کوتاهی دچار فراموشی می شود و حافظه خود را برای چند ساعت یا به ندرت برای چند روز از دست می دهد، که البته این مشکل با گذر زمان و مصرف دارو برطرف شدنی است و جای نگرانی ندارد.

هزینه جلسات الکتروشوک درمانی

تعیین تعداد جلسات الکتروشوک درمانی به تشخیص پزشک صورت می گیرد. برای اینکه بدانید هزینه هر جلسه الکتروشوک درمانی چقدر است می توانید با شماره تماس هایی که در سایت ونک کلینیک قرار داده شده است تماس بگیرید، مشاوران ما در تمام زمینه ها شما را کمک می کنند.

مراقبت های بعد از شوک درمانی

به طور کلی می‌توانید چند ساعت بعد از عمل، به فعالیت‌های عادی بازگردید. با این حال، ممکن است به برخی از افراد توصیه شود تا یک تا دو هفته بعد از آخرین ECT، یا حداقل تا 24 ساعت پس از آن، سر کار نروند، تصمیمات مهم نگیرند یا رانندگی نکنند. از سرگیری فعالیت‌ها، بستگی به زمان برطرف شدن حالاتی مانند سردرگمی، از دست دادن حافظه و… دارد.

بستری در کلینیک ترک اعتیاد ونک

کلینیک ترک اعتیاد ونک خدمات بستری ویژه ای برای درمان مصرف کنندگان انواع مواد مخدر ارائه می دهد. شخص در کنار ترک جسمی به صورت روانی نیز تمایل به ترک پیدا کرده و علاقه ای جهت بازگشت به اعتیاد نخواهد داشت. در این کلینیک که یکی از بهترین کلینیک های ترک اعتیاد در تهران می باشد فرد پس از بستری می تواند به صورت پاره وقت و با مراجعه به کلینیک، روان درمانی را ادامه دهد همچنین تا مدت ها پس از ترک می تواند با پزشکان کلینیک ترک اعتیاد ونک در تماس باشد. در نهایت بهترین روش ترک اعتیاد، مراجعه به مراکز ترک اعتیاد است تا بتوانند فرد وابسته را از لحاظ جسمی و روانی و با روش های کاملا اصولی و استاندارد مورد درمان قرار دهند.

خدمات کلینیک ترک اعتیاد ونک برای درمان اعتیاد به مواد مخدر

کلینیک ترک اعتیاد ونک، از بهترین مراکز ترک اعتیاد در تهران است که با داشتن حرفه ای ترین کادر درمان همواره تلاش خود را در جهت تسریع روند بهبود بیماران خود انجام داده است. عمده فعالیت این مرکز در زمینه تشخیص انواع اختلالات روان پزشکی و روان تنی من جمله اعتیاد و وابستگی به انواع مواد مخدر و روان گردان می باشد. در زیر به چند نمونه از خدمات دائمی کلینیک ترک اعتیاد ونک اشاره می کنیم:

• خدمت رسانی مرکز به صورت ۲۴ ساعته
• حضور پزشکان و پرستاران متخصص در تمام مراحل درمان
• انجام آزمایشات پزشکی
• پیگیری بیمار پس از ترخیص
• استفاده از جدیدترین روش های درمانی جهت ترک اعتیاد به انواع مواد مخدر و روان گردان
• ارائه انواع خدمات روان پزشکی و روان شناختی ترک اعتیاد
• امکانات هتلینگ و رفاهی کامل
• بستری بیماران به صورت تفکیک شده و اختصاصی

مراحل بستری در کلینیک ترک اعتیاد ونک

• بستری: بلافاصله پس از مراجعه و پذیرش بیمار در کلینیک ما روند درمان آغاز می شود. روند درمانی به صورت کامل به بیمار شرح داده می شود و روانشناسان جهت مشاوره به صورت کاملا رایگان در اختیار بیماران قرار می گیرند.
• دارو درمانی و روان درمانی به صورت همزمان: در کلینیک ترک اعتیاد ونک روان درمانی به دلیل اهمیت آن به صورت همزمان با دارو درمانی آغاز می شود. طول مدت حضور بیمار در کلینیک نهایتا ۲ الی ۳ هفته می باشد.

• سرویس های مخصوص ونک کلینیک: وعده های غذایی شامل صبحانه، ناهار و شام می باشد. استفاده از موبایل آزاد است و کلینیک مجهز به اینترنت رایگان است. در اتاق های یک تخته امکان حضور همراه بیمار هم وجود دارد.
• سم زدایی: در کلینیک ترک اعتیاد ونک با توجه به نوع و میزان مواد مصرفی در بیمار سم زدایی انجام خواهد شد. بعد از سپری شدن روند درمان نیز بیمار همچنان می تواند با پزشکان متخصص خود در ارتباط باشد زیرا هر گونه اعتیادی، بیماری های روانی مختلفی را در پی خواهد داشت.
• ترخیص: پس از اتمام روند درمان و منفی شدن تست اعتیاد وی و سلامت فیزیکی و روانی فرد، پزشک متخصص ترخیص وی را تایید می کند اما بیمار همچنان می تواند به مراجعه به پزشک و ادامه روند روان درمانی خود بپردازد.

سوالات متداول

مدت زمان انجام روش الکتروشوک درمانی

روش ECT حدود 5 تا 10 دقیقه طول می‌کشد، اما مقداری زمان به منظور آماده سازی و بهبودی بعد از انجام آن نیاز است. الکتروشوک درمانی ECT را می‌توان بصورت بستری یا سرپایی انجام داد.  

تعداد جلسات لازم برای شوک درمانی

درمان‌های ECT در بهترین کلینیک روانپزشکی تهران، معمولاً دو تا سه بار در هفته به مدت سه تا چهار هفته انجام می‌شود(در مجموع 6 تا 12 درمان). تعداد و نوع درمان‌هایی که نیاز دارید به شدت علائم و سرعت بهبود شما بستگی دارد.

آیا الکترو شوک درمانی خطرناک است؟

در گذشته الکتروشوک درمانی با دوز بسیار بالا و بدون بیهوشی انجام می‌گرفت که این روند عوارضی مانند از دست رفتن حافظه، شکستن استخوان و…را در بر داشت. اما امروزه ECT بسیار ایمن‌تر از گذشته است. اگرچه تشنج درمانی الکتریکی هنوز هم عوارض جانبی ایجاد می‌کند، اما این عوارض گذرا هستند. اما در حال حاضر در کلینیک ترک اعتیاد ونک، جریان‌های الکتریکی کنترل شده‌ با کمترین میزان خطرات استفاده می‌شود.